Informatziones e curiosidades

Data di pubblicazione:
11 Dicembre 2019
Informatziones e curiosidades

(Testu bortadu in Limba Sarda Comuna dae s'Ufìtziu de sa Limba Sarda de Montresta) 

Montresta est una bidda de 566 abitantes chi est situada a nord de sa tzitade de Bosa. In sos documentos antigos sa zona benit descrita comente deserta, vasta e chena coltivare, chena mancu una pinneta pro pastores. Pro sa beridade, però, sa regione in ue est Montresta tenet rùderes e cresieddas unu pagu in totue.

Sa bidda est ubicada a 405 metros subra de su mare (pagu prus o mancu), subra una costa delimitada dae crastos de trachite, dae padentes de suèrgios e dae su matedu mediterràneu. Sa superfitzie est de 23,81 chilòmetros cuadros, cun 885 ètaros de padente.

Montresta tenet un’economia agro-pastorale in manera prevalente, chi finas a pagos annos como fiat agevolada dae s’iscola agrària presente in sos oros de sa bidda. Oe s’atividade de s’iscola at minimadu meda.

Est rinomada sa produtzione de su pane ‘bistocu’, tìpicu de sa zona.

Su nùmene de sa bidda

Sa bidda in antis si naraiat Villa San Cristòforo ca fiat nàschida in sos oros de sa crèsia antiga de Santu Chistòvulu.

Su nùmene Montresta fortzis benit dae su topònimu Monte Areste (dae su latinu mons agrestis), chi est su nùmene de unu monte chi sovrastat sa bidda. Podet èssere chi l’apant dadu custu nùmene ca sa bidda est inghiriada dae padentes seculares de suergios e de èlighes.

Su nùmene, però, diat pòdere bènnere fintzas dae Monte Arista (o Resta, Reste), chi cheret nàrrere ‘Monte de su trigu’. In antigu, difatis, sa bidda teniat produtzione manna de trigu.

Sa limba

Sos Montrestinos, fintzas sos prus giòvanos, faeddant sa limba logudoresa in domo e fintzas in sos logos pùblicos.

Su sardu montrestinu apartenet a sa macrovariedade de su sardu logudoresu. Si podet notare comente in su faeddu montrestinu sas consonantes p, c, t a pustis de vocale tenent unu sonu druche (pane/su bane; cane/su gane; tàula/sa dàula), e comente sa a in antis de consonante si trasformat in (saldu, moltu, polcu). In sos verbos, notamus comente sa desinentzia –re si trasformat in –de.

Informatziones leadas dae:

  • Montresta. Storia e società a cura de Marina Sechi Nuvole (Sassari, EDES, 2005)

  • Montresta tra passato e presente. Storia, usi, costumi (Sassari, Magnum-Edizioni, 2003)

  • Una colonia di Greco-corsi in Sardegna: Montresta de Costantino Moretti (Sassari, Carbongemma)

Ultimo aggiornamento

Giovedi 23 Novembre 2023